‘बिग, ब्यूटिफुल बिल’ले उत्पन्न गराएको ऋण संकट: अमेरिकी बन्ड बजारमा हडकम्प

काठमाडौं। सामान्यतया शान्त देखिने अमेरिकी बन्ड (ऋणपत्र) बजारमा हाल एक्कासि हलचल बढेको छ।

अमेरिकी सरकारले बुधबार आयोजना गरेको २० वर्षे बन्डको लिलामी अस्वाभाविक रूपमा कमजोर देखिएपछि बजारमा खलबली मच्चिएको हो। लगानीकर्ताले अपेक्षा गरिएकाे भन्दा बढी प्रतिफल (yield) माग गरेपछि यो प्रतिक्रिया आएको हो।

कमजोर मागको अर्थ के हो?

ट्रेजरी विभागका अनुसार, फेब्रुअरीयता सबैभन्दा न्यून माग देखिएको यो लिलामीमा लगानीकर्ताले अमेरिका सरकारलाई ऋण दिन उच्च प्रतिफल माग गरे। यसले स्पष्ट सन्देश दिन्छ — लगानीकर्ताले अब अमेरिका सरकारमा लगानी गर्नु जोखिमपूर्ण ठानेका छन्। राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको “बिग, ब्यूटिफुल” कर कटौती विधेयक यस जोखिम बढाउने मुख्य कारकको रूपमा देखिएको छ।

यसको असर शेयर बजारमा पनि देखिएको छ। लिलामीको भोलिपल्ट डाउ जोन्स इन्डेक्स ८०० अंकले घट्यो, जसले बजारमा गम्भीर चिन्ता व्याप्त भएको देखायो।

ऋण बढ्दै, विश्वसनीयता घट्दै

अमेरिकी अर्थतन्त्रको वर्तमान अवस्थाले लगानीकर्तालाई झनै सतर्क बनाएको छ। पछिल्ला हप्ताहरूमा बन्ड मूल्य घट्दै गएको छ, जबकि ब्याजदर (yield) बढ्दै गएको छ।

त्यसको पछाडि मुख्य कारणहरू:

• ट्रम्प प्रशासनले चीनमाथिको कर केही हदसम्म घटाएपछि मन्दीको डर केही कम भएको छ।

• तर, मुद्रास्फीति (महँगी) भने अझै चिन्ताजनक स्तरमै छ। खुद्रा विक्रेता वॉलमार्ट जस्ता ठूला कम्पनीहरूले मूल्य बढाउने चेतावनी दिइसकेका छन्।

• विदेशी लगानीकर्ताबीच पनि अमेरिकी बन्डको आकर्षण घट्दै गएको छ। कर विधेयक र अमेरिकाको बढ्दो ऋणका कारण उनीहरू अब बन्डमा लगानी गर्न हिच्किचाइरहेका छन्।

'सेल अमेरिका' रणनीति पुनः जीवित

अहिले पुनः ‘सेल अमेरिका’ रणनीति सक्रिय हुँदै गएको देखिन्छ, जसमा अमेरिकी सेयर, डलर र बन्ड कम आकर्षक देखिन्छन्। अमेरिकी ऋणको आकार ३६ ट्रिलियन डलर नाघिसकेको छ र हालको कर विधेयकले अर्काे ४ ट्रिलियन डलर थपिने अनुमान गरिएको छ।

यसको अर्थ अमेरिकी सरकारले त्यो सबै ऋणमा चर्को ब्याज तिर्नु पर्नेछ। हालको आर्थिक वर्षमा मात्र ६८४ अर्ब डलर ब्याज तिर्इसकेको छ, जुन कुल संघीय खर्चको १६ प्रतिशत हो।

जनसाधारणलाई कस्तो असर?

बन्ड प्रतिफल बढ्दा ब्याजमा आधारित ऋणहरू – जस्तै घरको कर्जा (mortgage), सवारी कर्जा र क्रेडिट कार्ड ब्याजदर पनि बढ्छन्। यसले आम नागरिकको खर्च बढाउँछ र आर्थिक गतिविधिमा मन्दी ल्याउन सक्छ।

ट्रम्प प्रशासनले ‘लिबरेशन डे’को घोषणापछि धेरै देशमाथि लगाइएको ५० प्रतिशतसम्मको कर केही समयका लागि फिर्ता लिएको थियो। तर त्यो अस्थायी हो, र अहिलेको बन्ड बजारको प्रतिक्रिया हेर्दा ‘बिग, ब्यूटिफुल बिल’ पुनः समीक्षा गर्नुपर्ने दबाब बढ्न थालेको छ।

निष्कर्ष

अमेरिकी बन्ड बजारको चेतावनी ट्रम्प प्रशासन र रिपब्लिकन सांसदहरूका लागि गम्भीर सन्देश हो। यदि ऋण वृद्धिलाई नियन्त्रणमा ल्याउने प्रयास नगरेमा, भविष्यमा अमेरिका सरकारलाई ऋण पाउन अझै महँगो पर्नेछ — जसको असर स्वास्थ्य सुरक्षादेखि रोजगारी र विकास योजनासम्म पर्नेछ।

अब प्रश्न उठेको छ — के बन्ड बजारको यो ‘फ्रिकआउट’ले ‘बिग, ब्यूटिफुल बिल’ परिवर्तन गर्न पर्याप्त दबाब सिर्जना गर्छ?

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

सेयर किन्नुअघि कसरी गर्ने रिसर्च ? यी हुन् महत्वपूर्ण ५ चरणहरु

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

बिल एकम्यानको रणनीति : सस्तो सेयर किनेर व्यवस्थापन आफ्नै हातमा लिने

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?