सुधारिदै बैंकहरुको व्यालेन्स सिट : खराव कर्जा घट्दै नाफा बढ्दै, कर्जा क्षमता बढ्दा तत्काल सवा ७ खर्ब दिन सक्ने

काठमाडौं । बैंक वित्तीय संस्थाको व्यालेन्स सिट सुधारिने तहमा पुगेको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले खराव कर्जामा ल्याएको लचिलो नीतिका कारण बैंकहरुले व्यालेन्स सिट वासिङ गर्ने अवसर प्राप्त गरेका हुन् । 

खराव कर्जाका कारण पूँजी कोष अनुपातमा ठुलो समस्या देखिदै आएको थियो । प्रोभिजनिङका कारण कर्जा दिन सक्ने क्षमतामा समेत ह्रास आएकोमा अहिले बैंकहरु कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने तहमा पुगेका हुन् । नीतिगत सहजतासँगै खराब कर्जाबापत नोक्सानी व्यवस्था घटेको छ भने नाफा र कर्जा असुली समेत बढेको बैंकरहरुले बताएका छन् । 

गएको आर्थिक वर्षको चैत मसान्तसम्ममा अधिकाम्स बैंकहरुको प्राथमिक पूँजी कोष ९ प्रतिशत भन्दा कम थियो । राष्ट्र बैंकको नीतिगत पहलका कारण असार मसान्तसम्ममा २ बाणिज्य बैंक बाहेक सबैको पूँजीकोष अनुपात ९ प्रतिशत भन्दा माथि छ । राष्ट्र बैंकको व्यवस्था अनुसार प्राथमिक पूँजी कोष ८.५ प्रतिशत हुनु पर्छ । यस सँगै बैंकहरुको कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने क्षमतामा सुधार आएको हो । 

अर्को तर्फ राष्ट्र बैंकले काउन्टर साइक्लिकल बफरको लागि लचकता अपनाइदिएको छ । यसले पनि बैंकहरुलाई अतिरिक्त पूँजीकोष व्यवस्थापन गर्नु पर्ने दवाव हटेको छ । बैंकहरु गएको वर्ष खराव कर्जा असुली गर्नै पर्ने दवावमा थिए । सिथिल अर्थतन्त्र र ऋणीको कर्जा भुक्तानी गर्न सक्ने क्षमतामा ह्रास आउदा राष्ट्र बैंकले पनि बैंक वित्तीय संस्थाहरुलाई केहि संयमिता अपनाइदिन अनुरोध गर्यो । बैंकहरुले गत वर्षको बैंशाख, जेठ र असारमा केहि मानवियता प्रस्तुत गरिदिए । राष्ट्र बैंकले पनि खराव कर्जाका विषयमा केहि नीतिगत सहजता प्रदान गर्यो । चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमा पनि खराव कर्जाका विषयमा केहि लचकता अपनाइएको छ । 

अर्को तर्फ अर्थतन्त्रका अन्य सूचकहरुमा पनि क्रमिक सुधार आइरहेको छ । ऋणीहरुले विस्तारै विस्तारै सावा व्याज घटाउन थालेका छन् । बैंकहरुमा थुप्रिएको तरलताको अंशले पनि यसलाई केहि हदसम्म संकेत गर्दछ । यद्यपी यसमा ठुलो योगदान वैदेशिक रोजगारमा गएका नेपालीहरुले पठाएको रेमिट्यान्सको छ । 

सामान्यतया साउन र भदौ महिना कर्जा प्रवाहका लागि खासै राम्रो मानिदैन । असोज र कार्तिक महिना चाडवाडको समय भएकाले यस अवधिमा घरजग्गाको कारोबार सुरु हुन्छ । बैंकहरुमा कर्जाको माग आउन सुरु हुन्छ । तर कर्जाको यथार्थ माग मंसिर र पुस महिनामा सबैभन्दा धेरै हुन्छ । 

त्यस पछि भने बैंकहरुमा पूँजी कोषको दवाव पर्न जाने एक बैंकरले बताए । पुँजी पर्याप्तता अनुपात (पुँजी कोष) बैंकहरूले ऋण प्रवाह गर्दा आफू (बैंक) ले हाल्ने रकम हो । हालको व्यवस्थाअनुसार वाणिज्य बैंकहरूले एक सय रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गर्दा न्यूनतम ११ प्रतिशत बैंकका तर्फबाट र बाँकी ८९ प्रतिशत बचतकर्ताको निक्षेपबाट हाल्नुपर्छ । बैंकले हाल्ने ११ प्रतिशतलाई पुँजी पर्याप्तता अनुपात (क्यापिटल एडुकेसी रेसियो– सीएआर) भनिन्छ । प्राथमिक पुँजी र पूरक पुँजी गरी यसलाई पनि दुई वर्गमा विभाजन गरिन्छ ।

प्राथमिकमा मुख्यगरी चुक्ता पुँजी र नाफाको केही अंश मात्र जोडिन्छ भने ऋणपत्रलगायत अन्य स्रोतबाट संकलन भएको पुँजी पूरक हो । जोखिम सम्पत्तिको तुलनामा वाणिज्य बैंकहरूले न्यूनतम ८.५ प्रतिशत प्राथमिक पुँजी कायम गर्नुपर्ने राष्ट्र बैंकको निर्देशन छ । प्राथमिक पुँजी जति कम हुन्छ, त्यति बैंकहरूको ऋण दिन सक्ने क्षमता कमजोर हुन्छ । गत चैतसम्म ५ वटा बैंकको प्राथमिक पुँजी ९ प्रतिशतभन्दा कम थियो । असारसम्म आइपुग्दा दुईवटा बैंकको प्राथमिक पुँजी मात्र ९ प्रतिशतभन्दा कम छ । बाँकी सबैको त्योभन्दा धेरै रहेकाले बैंकहरूको कर्जा प्रवाह क्षमतामा सुधार भएको बैंकरहरू बताउँछन् ।

विगतमा वित्तीय प्रणालीमा ऋण दिन मिल्ने धेरै रकम रहे पनि पुँजी कोषमा दबाब परेको कारणले ऋण दिन सकेका थिएनन् । अहिले बैंकहरूको त्यही अवस्थामा सुधार आएको तथ्यांकहरूले देखाएका छन् । बैंकहरूको प्राथमिक पुँजी कोष अनुपात एक आर्थिक वर्षको कुनै पनि त्रैमासमा तोकिएको भन्दा कम भए राष्ट्र बैंकले बैंकहरूलाई लाभांश वितरणमा समेत रोक लगाउँछ । यसअनुसार यस वर्ष पनि केही बैंकले लाभांश वितरण गर्न पाउनेछैनन् ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत वर्ष बैंकहरूको खराब कर्जा पनि केही घटेको देखिन्छ । गत असारसम्म बैंकहरूको खराब कर्जा औसत ३.७६ प्रतिशत छ । गत आर्थिक वर्षको चैतसम्म खराब कर्जा ३.८९ प्रतिशत थियो । सो अवधिमा बैंकहरूका आधार दर पनि घटेको छ । गत असारमा बैंकहरूको आधार दर औसत ८.०१ प्रतिशत छ । सोही आर्थिक वर्षको चैतमा यस्तो दर ८.५६ प्रतिशत थियो । आधार दरमा कमी आएसँगै बैंकहरूको ऋणको ब्याजदर पनि निरन्तर घटिरहेको छ । तर कर्जा माग अपेक्षित रूपमा बढ्न नसक्दा प्रणालीमा धेरै ऋण दिनमिल्ने रकम थुप्रिएको छ । जसअनुसार गत बिहीबार (भदौ १३) सम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थामा करिब सवा सात खर्ब रुपैयाँ ऋण दिन मिल्ने रकम थुप्रिएको छ । गत असार मसान्तमा बैंकहरूसँग यस्तो रकम करिब ८ खर्ब थियो ।

बैंकहरूमा ऋण दिन मिल्ने रकम थुप्रिरहेको, ब्याजदर एकल अंकमा झरेकोलगायत कारण नयाँ आर्थिक वर्षको सुरुवातसँगै कर्जा प्रवाहमा सुधार आउने अपेक्षा गरिएको थियो । तर अपेक्षा गरिएअनुसार कर्जा माग बढ्न नसकेको बैंकहरू बताउँछन् । गत बिहीबारसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कर्जा निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) ७८.९५ प्रतिशत छ । सोही अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको कुल निक्षेप ६४ खर्ब ६१ र्ब रुपैयाँ छ । राष्ट्र बैंकको निर्देशनअनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कुल निक्षेपको ९० प्रतिशतसम्म कर्जा दिन पाउँछन् ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?