राष्ट्र बैंकले लाभांशमा रोक लगाउदा बैंक वित्तीय संस्थाको चुक्ता पूँजी भन्दा जगेडाकोष बलियो हुँदै, कुन बैंकको कति ?

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक वित्तीय संस्थालाई लाभांश वितरणमा कडाइ गर्दा अधिकाम्सको जगेडा कोष चुक्ता पूँजी भन्दा धेरै देखिन थालेको छ । राष्ट्र बैंकले कोभिड १९ पछि बैंक वित्तीय संस्थालाई लाभांश वितरणमा कडाइ गर्न सुरु गरेको थियो । यसले गर्दा विगत चार वर्षदेखि शेयरधनीहरुले आकर्षक लाभांश पाउन सकेका छैनन् ।

कोभिड १९ को समयमा अर्थतन्त्रमा ठुलो असर पुर्याउने पुर्व अनुमान गरिएको थियो । यसले गर्दा राष्ट्र बैंकले कुनै पनि बैंक वित्तीय संस्थालाई नगद लाभांश वितरण गर्न रोक लगाएको थियो । यति मात्रै नभएर बोनस शेयर वितरणमा पनि कडाइ गरेको थियो ।

तीन वर्षको अवधिमा पुर्व अनुमान अनुरुप अर्थतन्त्रमा ठुलो आर्थिक मन्दी आयो । आर्थिक मन्दी सँगै बैंक वित्तीय संस्थाको कर्जा विग्रिदा खराव कर्जा बढिरहेको छ । गएको वर्ष लाभांश वितरणमा लगाएको प्रतिवन्दलाई खुला गरिएको भनिए पनि यस वर्ष राष्ट्र बैंकले सम्पुर्ण बैंक वित्तीय संस्थालाई विभिन्न बहानामा वितरणयोग्य मुनाफाबाट पनि लाभांशमा रोक लगाएको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा बैंक वित्तीय संस्थाको खराव कर्जा दशककै सर्वाधिक धेरै थियो । एकदमै राम्रो मानिएका बैंकहरुले पनि कर्जा असुली गर्न नसक्दा खराव कर्जा बढ्न पुगेको हो । यसले गर्दा बैंकहरुको जगेडा कोष चुक्ता पूँजी भन्दा माथि देखिन थालेको छ । बैंक वित्तीय संस्थाको चुक्ता पूँजी ४ खर्ब ३६ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ भने जगेडा कोषमा तीन खर्ब ६३ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ । कुल चुक्ता पूँजीको ८३ प्रतिशत जगेडा कोषमा हुदै गर्दा आगामी दिनमा लाभांश दिन सक्ने क्षमता बढ्दै गएको छ ।

विद्यमान अवस्थामा बैंकहरुले लाभांश दिन नसक्दा यसको प्रभाव कोषमा परेको छ । अहिले प्रोभिजनिङका कारण मुनाफा कम देखिए पनि कर्जा असुली बढ्दै जादा मुनाफा पनि बढ्दै जानेछ । अहिले लाभांशमा रोक लगाइए पनि भोलिका दिनमा लाभांश वितरणमा खुला गरियो भने बैंकहरुले बम्पर लाभांश दिन सक्ने छन् ।

कुन बैंकको चुक्ता पूँजी र जगेडा कोष कति ?

सर्वाधिक धेरै चुक्ता पूँजी रहेको ग्लोबल आइएमईको जगेडा कोषमा २५ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ रहेको छ । बैंकको चुक्ता पूँजी ३६ अर्ब १२ करोड हुँदै गर्दा जगेडा कोषको अनुपात ७१ प्रतिशत रहेको छ । त्यस्तै नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको चुक्ता पूँजी ३४ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ रहेको छ भने जगेडा कोषमा २७ अर्ब १३ करोड रुपैयाँ रहेको छ ।

नविल बैंकको जगेडा कोष चुक्ता पूँजी भन्दा १२० प्रतिशत बढि रहेको छ । बैंकको चुक्ता पूँजी २७ अर्ब ५ करोड रहेको छ भने जगेडा कोषमा ३२ अर्ब ५१ करोड रहेको छ । मर्जर पछि बैंकको चुक्ता पूँजी र जगेडा कोष दुबैमा उल्लेख्य बृद्धि भएको थियो ।

सरकारको पुर्ण लगानी रहेको राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको चुक्ता पूँजी भन्द जगेडा कोष २३८ प्रतिशत बढि रहेको छ । बैंकको चुक्ता पूँजी १५ अर्ब ६३ करोड हुँदा जगेडा कोषमा ३७ अर्ब ३६ करोड रहेको छ । नेपाल बैंकको चुक्ता पूँजी १४ अर्ब ६९ करोड रहेको छ भने जगेडा कोषमा २४ अर्ब ३८ करोड रहेको छ । जुन चुक्ता पूँजी भन्दा १६५ प्रतिशत बढि छ । सिद्धार्थ बैंक, एभरेष्ट बैंक र स्ट्यार्डर्ड चार्टर्ड बैंकको पनि जगेडा कोष चुक्ता पूँजी भन्दा धेरै छ । जुको चुक्ता पूँजी भन्दा धेरै जगेडा कोष धेरै हुन्छ त्यस्तो बैंकको शेयर मूल्य पनि धेरै माथि रहेको छ ।

पछिल्ला दिनहरूमा अर्थतन्त्रमा सुधार आउन सुरु भएको भनिएको छ । सरकारदेखि विदेशी निकायहरूले समेत अर्थतन्त्रमा सुधारको संकेत देखिएको बताएका छन् । वास्तवमै आगामी दिनमा सुधार आए बैंकिङ क्षेत्रको निष्क्रिय कर्जा घट्नेछ  र अहिलेको सञ्चित जगेडा कोषबाट आकर्षक लाभांश दिन पाउने छन् । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?