आफ्नो कार्यकालको अन्तिम मौद्रिक नीति समीक्षा गर्दै गभर्नर अधिकारी

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंक चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षाको तयारीमा जुटेको छ । यसका लागि केन्द्रीय बैंकले अहिले आन्तरिक छलफल गरिरहेको छ भने तथ्यांकहरु अध्ययन गरिरहेको छ । 

उनले अर्धवार्षिक समीक्षा केन्द्रीय बैंकले निर्धारण गरेको समय तालिकाभित्र नै ल्याउने बताए । नेपाल राष्ट्र बैंक मौद्रिक नीति तर्जुमा कार्यविधि, २०७३ को व्यवस्थाअनुसार मौद्रिक नीतिको त्रैमासिक र अर्धवार्षिक समीक्षा हरेक त्रैमास समाप्त भएको ४५ दिनसम्म सार्वजनिक गरिसक्नुपर्ने व्यवस्था छ । जसअनुसार चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षा फागुन १५ गतेभित्र ल्याइसक्नुपर्नेछ । 

अर्धवार्षिक समीक्षामार्फत तथ्यांकले दिएसम्म लचक बन्ने तयारीमा केन्द्रीय बैंक

राष्ट्र बैंकका एक अधिकारीकाअनुसार चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामार्फ तथ्यांकले दिएसम्मको लचक बन्ने योजना केन्द्रीय बैंक रहेको छ । तथापि, यसअघि नै केन्द्रीय बैंकले नीतिहरुमा मिल्लेसम्मको लचक बनिसकेको छ । 

गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको कार्यकाल यहि चैत २५ गते सकिंदैछ । उनले आफ्नो कार्यकलमा ५ वटा  मौद्रिक नीति ल्याए । यो अर्धवार्षिक समीक्षा नै उनको कार्यकालको अन्तिम समीक्षा हो । फलस्वरुपः उनले मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामार्फत सहज नीति लिन सक्ने अनुमानहरु भइरहेका छन् ।

तथापि, केन्द्रीय यसअघि नै लचक बनिसकेको कारण खासै लचक बन्ने ठाउँ भने नरहेको जानकारहरु बताउँछन् । पछिल्लो समय बैंक तथा वित्तीय संस्थामा अधिक तरलताको अवस्था छ । ब्याजदर निकै न्यून बिन्दुमा आएको छ । सोहीअनुसार नीतिगत दरहरु पनि केन्द्रीय बैंकले घटाएको छ । यता, व्यवसायीको आत्मविश्वास गुम्दा कर्जाको माग नआएको बैंकरहरुले बताउँदै आएका छन् । उनीहरुको आत्मविश्वास बढाउने काम भने केन्द्रीय बैंकले गर्नुपर्नेछ ।

यता, सेयर बजारका लगानीकर्ताको ध्यान पनि मौद्रिक नीति समीक्षातिरै सोझिएको छ । सेयर बजारका लागि लाभ हुने गरी केन्द्रीय बैंकले विगतमा पनि पटकपटक नीतिहरु लचक बनाइसकेको अवस्था छ । अझै पनि सेयर धितो कर्जाको जोखिमभार बढी छ । 

यसकारण जोखिमभार घट्ने आशामा लगानीकर्ता बसेका छन् । यसैगरी, व्यक्तिगत लगानीकर्तामाथि लगाइएको सेयर धितो कर्जाको सीमा पनि खुला हुने अपेक्षा लगानीकर्ता राखेका छन् । मौद्रिक नीतिमार्फत यी विषयहरुमा सम्बोधन भएमा सेयर बजारले गति लिने लगानीकर्ताहरुको दाबी छ । 

यस्तो छ पुस मसान्तसम्मको देशको आर्थिक स्थिति

नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनामा वार्षिक बिन्दुगत आधारमा उपभोक्ता मूल्य सूचकांकमा आधारित मुद्रास्फीति ५.४१ प्रतिशत रहेको छ । त्यस्तै, यसअवधिमा आयात ७.१ प्रतिशतले र निर्यात ३१.८ प्रतिशतले बढेको छ । विप्रेषण आप्रवाह नेपाली रुपैयाँमा ४.१ प्रतिशतले र अमेरिकी डलरमा १.१ प्रतिशतले बढेको छ । यता, शोधनान्तर स्थिति २४९ अर्ब २६ करोड रुपैयाँले बचतमा रहेको छ । कुल विदेशी विनिमय सञ्चिति अमेरिकी डलरमा १६ अर्ब ८४ करोड पुगेकोछ । 

पुस मसान्तसम्म नेपाल सरकारको खर्च ६ खर्ब ६७ अर्ब ६० करोड रुपैयाँ र राजस्व परिचालन ५ खर्ब ५९ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँ रहेको छ । विस्तृत मुद्राप्रदाय ३.९ प्रतिशतले बढेको तथ्यांक छ । वार्षिक बिन्दुगत आधारमा यस्तो मुद्राप्रदाय १०.२ प्रतिशतले बढेको छ । त्यस्तै, बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निक्षेप संकलन ३.७ प्रतिशतले र निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जा ५.२ प्रतिशतले बढेको छ । वार्षिक बिन्दुगत आधारमा निक्षेपको वृद्धिदर ९.९ प्रतिशत र निजी क्षेत्रमा प्रवाहित कर्जाको वृद्धिदर ७.० प्रतिशत रहेको छ ।

विदेशी मुद्रा सञ्चिति, शोधनान्तर, चालु खाता, रेमिट्यान्सलगायत सूचक लगातार बलियो बनिरहँदा पनि अर्थतन्त्र चलायमान हुन सकेको छैन । तथापि, पछिल्लो समय निजी क्षेत्रमा प्रवाह हुने कर्जा बढ्दै गएको छ । यसले अब बिस्तारै कर्जा प्रवाह बढ्नेछ भनेर अपेक्षा गर्न सक्ने बैंकरहरुले बताएका छन् । 

मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षा सार्वजनिक गर्ने समय सीमा यस्तो छ

मौद्रिक नीति तर्जुमा कार्यविधिअनुसार त्रैमसिक तथा अर्धवार्षिक समीक्षाको लागि त्रैमास समाप्त भएको १५ दिनभित्र मौद्रिक नीतिका लागि आवश्यक राय सुझाव माग गर्न पत्राचार गर्नुपर्छ । साथै, प्राप्त राय–सुझाबउपर आवश्यकताअनुसार त्रैमास समाप्त भएको १५ दिनपछि अन्तर विभागीय सुझाव समन्वय समितिमा छलफल गर्ने कुरा कार्यविधिमा उल्लेख छ ।

अन्तर विभागीय सुझाव समन्वय समितिमा छलफल सम्पन्न भए पछि मौद्रिक नीतिको मस्यौदा उपर व्यवस्थापन समितिमा छलफल प्रारम्भ गरिनेछ । संचालक समितिबाट पारित भएपछि सामान्यतः त्रैमासिक तथा अर्धवार्षिक समीक्षा हरेक त्रयमास समाप्त भएको ४५ दिनभित्र सार्वजनिक गर्ने व्यवस्था छ । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?