शक्तिशाली बन्दै सरकारी लगानीका बाणिज्य बैंक, निजी स्तरका प्रतिस्पर्धी बैंकलाई उछिन्दै

काठमाडौं । सरकारी स्वामित्वका तीन बाणिज्य बैंकहरु कृषि विकास बैंक, बाणिज्य बैंक तथा नेपाल बैंक कुनै वेला दयनियम अवस्थामा थिए । आजको दिनमा यि तीन वटै बैंक शक्तिशाली बन्दै गएका छन् । हरेक वर्ष तीन बैंकले अन्य निजी स्तरका बाणिज्य बैंकलाई उछिनिरहेका छन् ।

विग मर्जर पछि केहि बैंकहरुले अगाडी लागे पनि यि बैंकहरुको स्ट्रेन्थ हरेक वर्ष बलियो हुँदै गइरहेको छ । सरकारी बैंकहरुले कर्जा उठाउन सक्दैनन खराव कर्जा धेरै हुन्छ भन्ने मान्यतालाई चिर्दै तीन वटै बैंकले कर्जा लगानी र रिकभरीलाई उत्तीकै प्राथमिकता दिएका छन् । गएको आर्थिक वर्षमा ११ अर्ब ४२ करोड मुनाफा आर्जन गरेका छन् ।

तीन बैंकले पछिल्लो एक दशकमा आफुलाई पुर्ण रुपमा रिफर्म गर्न सफल भएका छन् । अहिले तीन वटै बैंकमा नयाँ जोश जागर र प्रतिस्पर्धी जनशक्ति भर्ना भएका छन् । नयाँ प्रतिस्पर्धी जनशक्तिकै कारण बैंकको उत्पादकत्वमा बृद्धि आएको हो ।

तीन वटै बैंकले पछिल्लो नयाँ सूचना तथा प्रविधिलाई अंगालेका छन् । डिजिटल बैंकिङलाई अंगालेका छन् । यसले गर्दा पनि तीन वटै बैंकहरु प्रतिस्पर्धी भएका हुन् । यि तीन बैंकको सफलता सँगै सरकारले ठुलो रकम लाभांश बापत लैजाने गरेको छ । अहिले राजश्व जुटाउने बलियो स्रोतको रुपमा तीन बाणिज्य बैंकहरु पनि पर्छन् । यस वर्ष पनि तीन वटै बैंकले राम्रो लाभांश पठाउन सक्ने देखिन्छ ।

मुनाफा

सरकारी बैंक मध्ये सबैभन्दा धेरै मुनाफा राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको ४ अर्ब ९१ करोड रुपैयाँ रहेको छ । दोस्रो धेरै मुनाफा आर्जन गर्नेमा नेपाल बैंकले ३ अर्ब ४१ करोड आर्जन गरेको छ भने तेस्रो नम्बरमा रहेको कृषि विकास बैंकले तीन अर्ब ९ करोड रुपैयाँ मुनाफा आर्जन गरेको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा बाणिज्य बैंकले १४.५४ प्रतिशतले बृद्धि गरेको छ भने कृषि विकास बैंकले ३९.२५ प्रतिशत र नेपाल बैंकले १६.७० प्रतिशतले बृद्धि गरेको छ ।

चुक्ता पूँजी तथा जगेडा कोष

चुक्ता पूँजी तर्फ हेर्ने हो भने कृषि विकास बैंकले सरकारले गरेको लगानी सहित १८ अर्ब ८८ करोड छ । जगेडा कोषमा भने ११ अर्ब ७२ करोड जम्मा भएको छ । बाणिज्य बैंकको चुक्ता पूँजी १५ अर्ब रहेको छ भने जगेडा कोषमा ३६ अर्ब ५८ करोड छ । कृषि विकास बैंकको चुक्ता पूँजी १४ अर्ब ६९ करोड छ भने जगेडाकोषमा २० अर्ब ९१ करोड रहेको छ ।

निक्षेप तथा कर्जा लगानी

सरकारी बाणिज्य बैंकले अन्य निजी स्तरका बाणिज्य बैंक सरह कर्जा लगानी तथा निक्षेप संकलनमा ध्यान दिएका छन् । गत वर्ष यि तीन बाणिज्य बैंकले ७ खर्ब ७५ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी ५ खर्ब ८० अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेका छन् । राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकले ३ खर्ब २१ अर्ब निक्षेप संकलन गरी २ खर्ब ३० अर्ब कर्जा लगानी गरेको छ ।

कृषि विकास बैंकले एक खर्ब ९९ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी एक खर्ब ७१ अर्ब रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेको छ । त्यस्तै नेपाल बैंकले २ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी एक खर्ब ७८ अर्ब रुपैयाँ कर्जा विस्तार गरेको छ । कर्जा विस्तार र निक्षेप संकलन दुबै काममा सरकारी बैंक प्रतिस्पर्धी देखिनु आफैमा रोक र राम्रो पक्ष हो ।

खुद व्याज आम्दानी

तीन सरकारी बाणिज्य बैंकको खुद व्याज आम्दानी २९ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ छ । जसमा सर्वाधिक धेरै राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको १२ अर्ब ३५ करोड, नेपाल बैंकको ९ अर्ब ४४ करोड र कृषि विकास बैंकको ८ अर्ब ८ करोड छ ।

खराव कर्जा

यस वर्ष अधिकाम्स बाणिज्य बैंकको खराव कर्जा बढेको छ । कोभिड १९ पछि थिलिएको अर्थतन्त्र माथि उठ्न सकेको छैन । देश आर्थिक मन्दीको चरम चपेटामा परेको समयमा बैंकहरुले कर्जा उठाउन नसक्दा खराव कर्जा बढेको हो । तर यस पटक रोचक पक्ष के रह्यो भने सरकारी लगानीका बाणिज्य बैंकको खराव कर्जामा धेरै बढेको छैन । यसको प्रमुख कारण तुलनात्मक रुपमा अन्य बैंकहरु भन्दा सरकारी स्वामित्वका बैंकहरुको कर्जाको व्याजदर कम छ ।

चरम तरलता अभाव भएर अन्य बैंकहरुले कर्जा प्रवाह गर्न नसकेको समयमा सरकारी बैंकहरुले ऋणीहरु छानी छानी कर्जा लगानी गरे । यसले गर्दा खराव कर्जा देख्न सकिएन । अर्को तर्फ कर्जा रकभरीमा जति धेरै निजी स्तरका बैंकहरु सक्रिय रहन्छन् त्यतिनै सरकारी बैंकका कर्मचारीहरु पनि खटिने गरेका छन् ।  यस वर्ष बैंकहरुको मुनाफामा स्प्रेडदरले राम्रो साथ दिएको छ । तीन वटै बैंकहरुको स्प्रेडदर ४ प्रतिशत भन्दा मुनि छ ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?