साँझको आर्थिक संक्षेप – १८ जून २०८२

काठमाडौं। “नेपाल न्यूज साँझको आर्थिक संक्षेप: बजार, नीति, लगानी र विकासका मुख्य घटनाक्रम”

१. नेप्से सूचक: कारोबार–रकम बढ्दा पनि सामान्य गिरावट

बुधबार, कारोबार रकम १८% वृद्धि हुँदा पनि नेप्से सूचक १.०७ अंकले घटेर २,६५३ मा समायोजन भएको छ। कुल कारोबार रू. ९.०८ अर्ब पुगेको नेप्सेले जनाएको छ। ८८ कम्पनीको सेयर मूल्यमा वृद्धी भए पनि १५९ मा गिरावट र १ कम्पनी स्थिर रह्यो। जलविद्युत्, जीवन बीमा र प्रशोधन समूहमा वृद्धि देखिए पनि बैंकिङ, विकास बैंक र पर्यटन समूहमा कमी आएको छ।

२. नेपाल राष्ट्र बैंकद्वारा अतिरिक्त तरलता व्यवस्थापन

नेपाल राष्ट्र बैंकले बुधबार एकै दिनमा ९० अर्ब रुपैयाँ विपत्र (बिडिओसिटी) जारी गरेर बैंकिङ प्रणालीबाट भण्डारण रकम संकलन गरेको छ। यो कदमले तरलता सन्तुलन कायम गर्ने प्रयास गरेको बताइएको छ, जुन अघिल्लो पटक ८० अर्बसम्मको भण्डारणमा देखिएको थियो।

३. ५१ अर्ब रूपैयाँ विदेशी कर्जासमेतको स्वीकृति

प्रधानमन्त्रीकै तीन दिने केबिनेट बैठक (१६ जून) ले विभिन्न विकास आयोजनाहरूका लागि कुल ५१ अर्ब रुपैयाँ बराबरको विदेशी अनुदान तथा कर्जासमेत लिन स्वीकृति दिएको छ। यसरी, वर्ल्ड बैंकबाट पुल मर्मतका लागि २०.७९ अर्ब, व्यापार मार्ग सुधारका लागि २९.७२ अर्ब ऋण प्राप्त हुने तय भएको छ।

४. एडीबीको २०२५–२९ रणनीति: दिगो र हरित विकास

एसिया विकास बैंकले नेपालका लागि नयाँ देश–साझेदारी रणनीति (२०२५–२९) सार्वजनिक गरेको छ। यस रणनीतिमा निजी क्षेत्र केन्द्रित हरित आर्थिक रूपान्तरण, गुणस्तरीय मानव शक्तिको विकास, र वातावरणीय सहिष्णु पूर्वाधार निर्माणलाई प्राथमिकता दिइएको छ।

५. पाँच वर्षमा अपेक्षित विदेशी अनुदानको आधाभन्दा कम प्राप्ति

वित्त मन्त्रालयका अनुसार विगत पाँच वर्षमा नेपालले अपेक्षित विदेशी अनुदानको आधाभन्दा कम मात्रै प्राप्त गरेको तथ्य बाहिर आएको छ। बचसम्म उच्च अडान राख्दै आएको सरकारले अहिलेसम्म फेब्रुअरी २०२३ मा २१.२९ अर्ब बढीभन्दा बढी पाएको मात्र उल्लेख गरिएको छ।

६. भारतसँगको शक्ति आदानप्रदान सम्झौतालाई चुलोमा अनुमोदनको आवश्यकता

विद्युत् नियामक आयोगले नेपाल–भारत पावर एक्सचेञ्ज सम्झौताको बोर्ड अनुमोदन लिएर विद्युत् प्राधिकरणसमक्ष पुनः पेश गर्न निर्देशन दिएको छ। पूर्व प्रमुख कुलमान घिसिङले माघ ३०, २०८१ मा सम्झौता गरेका भए पनि हालसम्म बोर्ड स्वीकृति प्राप्त भइसकेको छैन।

७. जापानी टोलीद्वारा तनहुँ जलविद्युत् आयोजना निरीक्षण

JICA नेपालको म्याञ्चुकी मिजुकी नेतृत्वमा जापानी टोलीले आज १४० मेगावाट क्षमताको तनहुँ जलविद्युत् आयोजना निरीक्षण गरेको छ। रिषिङ गाउँपालिका–१, झापा तराईस्थित स्थल भ्रमण गरी निर्माण प्रगतिको समीक्षा गरिएको छ।

८. सेयर–मोर्टगेज कर्जा ४६% बढ्यो

नेपाल राष्ट्र बैंकका तथ्याङ्क अनुसार अन्तिम एक वर्षमा सेयर–मोर्टगेज कर्जा ४६% ले वृद्धि भएर अब रू. १२५.५२ अर्ब पुगेको छ। अर्कातर्फ अन्य क्षेत्रका कर्जा विस्तारमा स्थिरता देखिएको छ।

९. खि‌र्त्‌को नाम सार्वजनिक गर्ने प्रावधान लागू

अबदेखि बैंकहरूले क्रेडिट कार्ड तथा फोन लोनमा असुल नगर्ने ग्राहकहरूको नाम सार्वजनिक गर्न थालेका छन्। लक्स्मी सनराइज बैंकले मंगलबार ५० जना असुलकर्ताको नाम सार्वजनिक गरेको बताइएको छ।

१०. बजेट–प्रतिक्रिया: निजी क्षेत्र भने आशावादी तर कार्यान्वयनमा ढिलाइको चिन्ता

आगामी आर्थिक वर्षको बजेट निजी क्षेत्रले स्वागत गरे पनि कार्यान्वयन प्रक्रियामा ढिलाइ र अनिश्चितता देखिएको निजी क्षेत्रले औँल्याएको छ। विशेषगरी बहु–भीएटी दर प्रणाली लागू गर्ने प्रस्तावले सकारात्मक प्रतिक्रिया पाएको छ।

११. चुक्ता दरमा सुधार ल्याउन माइक्रोफाइनान्स ढिलाइमा

न.go के निर्देशिका अनुसार प्राथमिक दरसँग नयाँ सूचक कायम गर्नुपर्ने थियो। तर, जेष्ठातर्फमा कार्यान्वयन सम्भव नभएपछि नियामकले यसमा ढिलाइ भएको औँल्याएको छ।

१२. आयातका लागि सीमित छुट नीति सार्वजनिक

वित्त मन्त्रीको सभाबाट बाहिरिएको नीति अनुसार विदेशी–अनुदान–आधारित पूर्वाधार आयोजनाका लागि आयातकमा कर छुट नदिएर, स्वदेशी सामग्री प्रयोग गर्ने आयोजनाहरूमा मात्रै भ्याट तथा उत्पाद शुल्कमा छूट दिने निर्णय गरिएको छ।

१३. प्याराग्लाइडिङ दर्ता अनिवार्य

नागर विमानन प्राधिकरणले सबै प्याराग्लाइडिङ सञ्चालकसँग तीन महिनाभित्र उपकरण दर्ता गराउन निर्देशन दिएको छ। आगामी आर्थिक वर्षदेखि प्रमाणपत्र नवीकरण अनिवार्य हुनेछ।

१४. नेपालको पहिलो बाटो सुरुङ: पौष २०८२ मा सञ्चालनको तयारी

नगर–सिस्ने खोला सुरुङ निर्माण कार्य दशैँपछि पूर्ण गरिने व्यवस्थामा छ। आयोजन समापनसँगै माघ २०८२ भित्र सञ्चालनमा आउने लक्ष्य राखिएको छ।

१५. बागमती प्रदेश: बजेट खर्चमा सुस्तता

यो आर्थिक वर्षको अन्त्य नजिकिदै गर्दा प्रदेश सरकारले कुल बजेटको झण्डै मात्र ४८.६८% खर्च गरेको छ।

१६. मधेशमा महिला कृषि स्वयंसेविका कार्यक्रम

मधेश सरकारले कृषि आत्मनिर्भरता वृद्धि गर्न महिला कृषि स्वयंसेविका परिचालन गर्ने भएको छ, जसले महिला सशक्तीकरण र कृषिमा नयाँ पाटो थप्ने आशा गरिरहेका छन्।

१७. चैते धान प्रवर्धनमा सरकारको योजना

आगामी आर्थिक वर्षमा चैले धान उत्पादन बढाउन २२ जिल्लामा १२ लाख मेट्रिक टन उत्पादन लक्ष्य राखिएको छ।

१८. मधेश प्रदेशको बजेटमा त्रुटि–गणनामा अन्तर

मधेश प्रदेश सरकारले रु. ४६.५८ अर्ब बजेट ल्याएको भनिए पनि वास्तविक प्राथमिक र पूँजीमा रु. ४६.९८ अर्ब जोडिएकाले मतभेद देखिएको छ।

१९. कैलाली कस्टमस् कार्यालयले ११ महिनामा ७.८१ अर्ब संकलन

बिबात्त कार्यालय, भ्याट, उत्पाद शुल्क र अन्यबाट कुल रू. ७.८१ अर्ब राजस्व संकलन गरेको जानकारी प्राप्त भएको छ।

२०. काकडभिट्टा–लौकाही सड़क खण्डमा कालोपत्रको शुरुवात

एशियन हाइवे अन्तरगतको उक्त खण्डको २३% कार्य सम्पन्न भई कालोपत्र सुरु भएको छ।

२१. एनएमबि बैंकद्वारा मेवाद खोला आयोजनाका लागि वित्त–सम्झौता

एनएमबि बैंकले १७.८५ मेगावाट क्षमता भएको ताजे मेवा खोला आयोजना लागि काङ हाइड्रोपावरसँग सम्झौता गरेको छ।

२२. चाँदी र सुनको मूल्यमा नयाँ रेकर्ड

बुधबार चाँदी (रु. २,२२५ प्रति तोला) र सुन (रु. १,९५,९०० प्रति तोला) दुवैले नयाँ उच्च मूल्यमा पुगेको सोना–चाँदी व्यापारी संघले उल्लेख गरेको छ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

८ जिल्लामा विद्युत प्रणाली सुधारको काम सुरु

बिल एकम्यानको रणनीति : सस्तो सेयर किनेर व्यवस्थापन आफ्नै हातमा लिने

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन