तीन वर्षदेखि लाभांश दिन नपाएको एनआइसी एशियाले कतिसम्म दिन सक्ला ? यस्तो छ वित्तीय अवस्था

काठमाडौं । विगत तीन वर्षदेखि लाभांश दिन नसकेको एनआईसी एशिया बैंकले यस वर्ष लाभाश दिने भएको छ । बैंकले लाभांश स्वीकृतिका लागि नेपाल राष्ट्र बैंक धाइरहेको छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले अघिल्ला दुई आर्थिक वर्ष २०७७/७८ र २०७८/७९ मा लाभांश वितरण गर्न रोक लगाएको थियो । बैंकले आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा घोषणा गरेको १५.७८ प्रतिशत लाभांश अन्तत रद्द गर्नु पर्यो । गएको आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को हकमा भने बैंकले राष्ट्र बैंकको प्रारम्भिक निर्देशन बमोजिम लाभांश नै घोषणा गरेन ।

यस वर्ष पनि बैंकले लाभांश वितरणको स्वीकृतिका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकको स्वीकृति मागिरहेको छ । राष्ट्र बैंकले क्यापिटल कन्जरभेसन बफर पर्याप्त नभएको भन्दै लाभांश वितरणमा रोक लगायो । वास्तवमा बैंकले न्युनतम पूँजीकोष अनुपात कायम गर्न नसक्दा लाभांश वितरण गर्न सकेको थिएन ।

त्यतिवेला बैंकको प्राथमिक पूँजीबाट पुर्याउनपर्ने पूँजीकोष ‘CCAR’ ८.१ प्रतिशतमात्र थियो । नियम अनुसार यस्तो अनुपात कम्तिमा पनि ८.५ प्रतिशत हुनु पर्छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको गत आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाशिक अवधिको बैंकिङ सूचकमा एनआइसी एशियाको प्राथमिक पूँजीबाट पुर्याउनु पर्ने पूँजीकोष अनुपात ८.८५ प्रतिशत थियो । बैंकले सार्वजनिक गरेको चौथो त्रैमाशिक अवधिको सूचक अन्तर्गत यस्तो अनुपात ९.५१ प्रतिशत देखिन्छ । न्यस्तै पूँजी कोष अनुपात १३.३९ प्रतिशत रहेको छ ।  

यसले गर्दा बैंकले यस वर्ष लाभांश वितरण गर्ने निश्चित रहेको विश्लेषकहरु बताउछन् । राष्ट्र बैंकले यस वअधिमा बैंकको आक्रामक बजार विस्तारलाई रोक लगाएको छ । बैंकले यस अवधिमा कर्जा विस्तारमा खासै ठुलो ध्यान दिएन । कर्जा विस्तार हुने वित्तीकै प्राथमिक पूँजीकोष घट्ने भएकाले बैंकले बजार विस्तारलाई रोक्नु परेको हो ।

बैंकको पूँजीकोष अनुपात १२.५३ प्रतिशत रहेको छ । यदि बैंकले नगद लाभांश मात्रै दियो भने पूँजीकोष अनुपातमा असर पुर्याउने भएकाले बैंकले यस वर्ष बोनस शेयरलाई नै प्राथमिकता दिन सक्ने देखिन्छ । विगतका वर्षमा राष्ट्र बैंकको उद्देश्य बैंकलाई मर्जरका लागि दवाव पनि दिनु थियो । सकेसम्म मर्जरमा गएर यस्तो अनुपात मिलाओस भन्ने राष्ट्र बैंकको चाहना भए पनि बैंकहरुले मर्जरमा जान रुचाएन ।

एकातिर मर्जर गर्न नसक्ने अर्को तर्फ हकप्रदमा लगाइएको प्रतिवन्धको चपेटामा एनआइसी एशिया पर्यो । बाणिज्य बैंकहरु मध्ये सर्वाधिक द्रुत गतिमा अगाडी बढेको एनआइसी एशियालाई यहि व्यवस्थाले अन्तत ब्रेक लगाइदियो । यहि कारणले बैंकले गत वर्ष व्यवसाय विस्तारमा खासै रुचि देखाएन । अघिल्लो तीन चार वर्षमा बैंकले कर्जा विस्तार र निक्षेप संकलनमा ठुलो छालाङ मार्यो यहि कारणले बैंकलाई प्राथमिक पूँजीको कम हुन गएको हो । यदि आफ्नो प्राथमिक पूँजीको अनुपात अनुसार व्यवसाय गरेको भएर गएका वर्षमै बैंकले लाभांश दिन पाउथ्यो ।

यस वर्षदेखि लागु भएको काउन्टर बफर साइकलको व्यवस्थाले पनि बैंकको प्राथमिक पूँजीकोष अनुपात र पूँजीकोष अनुपातमा असर पर्ने विश्लेषण गरिएको छ । तर यसको हिस्सा एकदमै न्युन हुने भएकाले बैंकलाई लाभांश नै वितरण गर्न असर नपुर्याउने राष्ट्र बैंकका प्रवन्धक डा. गुणाकर भट्टको विश्लेषण छ ।

तीन आर्थिक वर्षदेखि लाभांश दिन नपाएकाले बैंकको जगेडा कोष प्राथमिक पूँजी भन्दा धेरै छ । बैंकको चुक्ता पूँजी ११ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ छ । जगेडा कोषमा १४ अर्ब ३८ करोड रहेको छ । गत आर्थिक वर्षको प्रतिशेयर आम्दानी ४०.२२ रुपैयाँ रहेको बैंकको वितरण योग्य मुनाफा भने तीन अर्ब ६९ करोड रुपैयाँ रहेको छ । यस आधारमा पनि प्रतिशेयर आम्दानी ३१.९९ रुपैयाँ हुन जान्छ ।

मुनाफाबाट मात्रै लाभांश दियो भने पनि ३१ प्रतिशत लाभांश दिन सक्ने देखिन्छ । अर्को तर्फ कोषमा पनि प्रयाप्त रकम भएको हुँदा बैंकले यस वर्ष आकर्षक र बम्बर बोनस दिन सक्ने सम्भावना उच्च छ । बैंकले यदि यस वर्ष नगद लाभांश वितरण गर्यो भने बैंकको व्यवसाय विस्तार र आगामी आर्थिक वर्षको लाभांशमा ब्रेक लाग्ने भएकाले यस वर्ष नगद भन्दा बोनस शेयरमै बढि प्राथमिकता दिन सक्ने देखिन्छ । एनआइसी एशियाका प्रतिस्पर्धी बैंक मर्जर गरेर हरेक सूचकमा अब्बल बनिसकेको हुँदा नगद भन्दा पनि बोनस शेयरमै ध्यान दिन सक्ने देखिन्छ । यसले गर्दा राष्ट्र बैंकले अनुमति दिएसम्मको बोनस शेयर वितरण गर्ने तयारीमा एनआइसी एशिया रहेको छ । मात्रै राष्ट्र बैंकको ग्रिन सिग्नलको पर्खाइमा रहेको छ ।

दोस्रो बजारमा एनआइसी एशियाको शेयर मूल्य ७७८ रुपैयाँ रहेको छ । बैंकको शेयर मूल्य बाणिज्य बैंकहरु मध्येको सर्वाधिक धेरै हो । विगत एक वर्षको अवधिमा मात्रै बैंकको शेयर मूल्य अधिकतम ८६१ रुपैयाँ र न्युनतम ६०० रुपैयाँसम्म रह्यो । नेपाल राष्ट्र बैंकले लाभांश वितरणमा स्वीकृति दिने वित्तीकै बैंकले आकर्षक लाभांश दिन सक्ने भन्दै दोस्रो बजारमा बैंकको शेयर मूल्य सर्वाधिक माथि छ । यस वर्ष राष्ट्र बैंकले मर्जरको नीतिलाई छाडिसकेको हुँदा लाभांशमा वितरणमा रोक नलगाउने विश्लेषण गरिएको छ । यदि लाभाशमा रोक लगाउने हो भने बैंकलाई हकप्रद शेयर निष्काशन गर्न दिनु पर्ने भएकाले पनि यस वर्ष आकर्षक लाभांश घोषणा हुने सम्भावना उच्च छ । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्बन्धित समाचार

गरिब देशहरुको सहयोगका लागि विश्व बैंकको ९३ अर्ब डलरको वित्तीय प्याकेज

१० वाणिज्य बैंकले ४ महिनामै कमाए अर्ब बढी नाफा, एनआइसी एसियाको सबैभन्दा धेरै

खप्तड लघुवित्तले आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा प्रभु क्यापिटल नियुक्त

तीन कम्पनीको सेयर मूल्य समायोजन

विद्युत खपत बढाउन प्राधिकरणले सुरु गर्यो अभियान

भ्याल्यू स्टक भनेको के हो, कसरी छान्ने यस्ता सेयर ?