सेबोन र स्टक ब्रोकर संघबीच नियामकीय सुधारका लागि छलफल, नियमावली संशोधन प्रस्ताव

BFIS News
2025 May Tue 16:08

सेबोन र स्टक ब्रोकर संघबीच नियामकीय सुधारका लागि छलफल, नियमावली संशोधन प्रस्ताव

काठमाडौं। नेपाल धितोपत्र बोर्डको ललितपुरस्थित कार्यालयमा नेपाल स्टक ब्रोकर संघ (एसबीएएन) का प्रतिनिधिहरू र सेबोनका अधिकारीहरूबीच बैठक सम्पन्न भएको छ। उक्त बैठकमा मुलुकभरका धितोपत्र ब्रोकरहरूले प्रदान गर्दै आएका सेवाहरूलाई विस्तार र सरलीकरण गर्ने विषयमा छलफल केन्द्रित थियो।

छलफलपछि एसबीएएनले औपचारिक रूपमा एक विस्तृत प्रस्ताव सेबोनमा पेश गर्दै धितोपत्र व्यवसायी नियमावली, २०६४ मा संशोधन गर्न आग्रह गर्यो। प्रस्तुत गरिएको सुधार प्रस्तावले नियामकीय अवरोधहरू हटाउने र नेपालका विकासोन्मुख पूँजी बजारमा नयाँ सम्भावनाहरू खोल्ने उद्देश्य राखेको छ।

नेपाल स्टक ब्रोकर संघका मुख्य प्रस्तावहरू:

१. स्वामित्व सीमा खुकुलो बनाउने प्रस्ताव:

नियम ७(१) को पुनरावलोकनको सिफारिस गरिएको छ, जसअनुसार कुनै वित्तीय संस्थाको स्वामित्व सहायक कम्पनीमा ५१% भन्दा बढी भए पनि सो कम्पनीले विशेष सर्तहरू अन्तर्गत ब्रोकर वा डिलरको रूपमा सञ्चालन गर्न पाउने व्यवस्था हुनुपर्ने माग गरिएको छ।

२. चुक्ता पूँजीको प्रावधान:

एसबीएएनले आर्थिक वर्ष २०८०/८१ अनुसारको वर्गीकरणअनुसारको हालको चुक्ता पूँजी सीमा यथावत् राख्न सिफारिस गरेको छ। साथै, पूँजी सम्बन्धी आवश्यकताहरू पूरा गर्नको लागि समयसीमा आर्थिक वर्ष २०८४ सम्म लम्ब्याउन आग्रह गरिएको छ, जसले हालको व्यवस्थामा समायोजन भइसकेका ब्रोकरहरूमा थप आर्थिक भार नपरोस् भन्ने उद्देश्य राखेको छ।

३. सेवा दायराको विस्तार (नियम २७):

ब्रोकरहरूले निम्न सेवा प्रदान गर्न पाउने व्यवस्था गर्न माग गरिएको छ:
•   कस्टोडियल तथा डिपोजिटरी सेवा
•   पोर्टफोलियो व्यवस्थापन
•   बजार स्थिरीकरण (मार्केट मेकिङ)
•   म्युचुअल फन्ड व्यवस्थापन
•   लगानी परामर्श सेवा
•   स्वामित्व व्यापार तथा मर्जिन ट्रेडिङ

४. अनुमत लेनदेन:

ब्रोकरहरूले आफ्नै सेयरधनी, प्रमुख कर्मचारी तथा उनीहरूको नजिकका पारिवारिक सदस्यहरूलाई सेवा दिन पाउने व्यवस्था, यद्यपि कडा नियामकीय निगरानी र पूर्ण जानकारी खुलासा (disclosure) सुनिश्चित गरिनुपर्ने शर्तसहित प्रस्ताव गरिएको छ।

५. प्राइमरी बजारमा सहभागिता:

प्राथमिक सेयर निष्कासनमा ब्रोकरहरूलाई अन्डरराइटिङ र बजार स्थिरीकरण जस्ता भूमिकामा सहभागी हुन दिने व्यवस्था गर्न माग गरिएको छ।

६. इनसाइडर रिपोर्टिङ:

इनसाइडर कारोबार भएमा ब्रोकरहरूले सात कार्य दिनभित्र सेबोनमा रिपोर्ट गर्नुपर्ने प्रावधान थप्न माग गरिएको छ, जसले पारदर्शिता र अनुपालन सुनिश्चित गर्ने विश्वास लिइएको छ।

प्रस्तावको औचित्य:

संघले हालको नियामकीय संरचना नवप्रवर्तन (innovation) र सञ्चालनिक लचकता (operational flexibility) मा बाधक रहेको जनाउँदै धेरै प्रमाणपत्र प्राप्त कम्पनीहरूले मानव संसाधनको पूर्ण उपयोग गर्न वा सेवा विविधीकरण गर्न नसकेको उल्लेख गरेको छ। प्रस्तावित संशोधनहरूले अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डसँग मेल खाने, सेवा विस्तारमा टेवा पुर्‍याउने र लगानीकर्ताको विश्वास सुदृढ गर्ने लक्ष्य राखेको छ। एसबीएएनले सेबोनसँग प्रस्तावहरू यथाशीघ्र अध्ययन गरी कार्यान्वयन गर्न अनुरोध गर्दै, यी सुधारहरू नेपालको पूँजी बजारको दिगो विकास र आधुनिकीकरणका लागि अत्यावश्यक रहेको विश्वास व्यक्त गरेको छ।